Bir web tasarım veya web yazılım projelerinde hangi yolları izlediğim ve hangi programları kullandığımı kabaca anlatacağım.
Anlatım esnasında mümkün olduğunca programlardan bahsedip alternatif programlarınada yer vererek kullanmamdaki sebepleride açıklamaya çalışacağım. Yazımı yazarken kendi kullandığım diller, programlar ve yöntemlerle birlikte alternatifleride yazmaya çalışacağım.
Analiz
Herşeyden önce önemli olan analizdir. Yapacağınz web sitesi veya web yazılım projesinde başlamadan önce gereksinimlerinizi analiz edip kendinize bir kabaca şema çıkartmalısınız. Nelere ihtiyacınız var, projede sizden neler bekleniyor ve bunları yapabilmek için ne gibi ihtiyaçlarınız var. İyi bir analiz yapmadan başlanan projelerde sürekli olarak projede başa dönmeler veya yaptığınız çalışmada büyük köklü değişiklikler yapmak zorunda kalabilirsiniz.
Tasarım
Bir web tasarım projesinde önce Photoshop da yapılan çizimi taslak olarak müşteriye göstererek projeye başlarım. Taslak üzerinde anlaşıldığı taktirde yapılan şablonu Photoshop da nerelerde kullanacağınıza göre Slice tool ile parçalara ayırabilirsiniz. Tekrarlanan alanları mümkün olduğunca ufak parça yapıp tekrarlanan background olarak kullanırsanız hız olarak da olumlu etkisi olur.
Taslakdan kesilerek alınan parçalar CSS ile gerekli temel yapının oluşturulması için hazırlanır. CSS i ve genel ilk yapıyı oluşturmada genellikle Expression Web kullanırım. Ama alternatif olarak ( hatta piyasada genelde kullanılan ) Dreamweaver da kullanabilirsiniz.
Oluşturulan ana sayfa html sinde bir sıkıntı yoksa artık Visual Studio ayağına geçilir veya en azından ben öyle yapıyorum. Eğer php, asp vb dilleri kullanıyorsanız kullandığınız dil için editörler kullanılabilir veya dinamik bir sayfa değil de statik bir sayfa yapacaksanız direk Expression Web veya Dreamweaver ile html sayfalar ile devam edebilirsiniz.
Artık çoğu web sitesi tablo yapısı yerine artık CSS kullanmaktadır, CSS in bazı avantajları;
- CSS HTML’e göre birçok stil özelliğine sahiptir.
- Kullanım Kolaylığı
- Tasarım tutarlılığı ( Tek CSS dosyası ile tüm sitenizi yönetebilirsiniz, bu özellik sayesinde siteniz tutarlılık kazanacaktır )
gibi saymakla bitmeyecek avantajları vardır. CSS hakkında geniş bilgiyi Fatih Hayrioğlu sitesinden ve bu sitede yayınlamış olduğu detaylı ve profesyonel kitabından yararlanabilirsiniz.
Animasyon
Animasyonlu veya başka deyişle hareketli web siteleri yapmak ( Flash ile ) aslında apayrı bir konu. Tamamı flash ile yapılan wb sitelerine genelde karşıyım çünkü bana göre bir çok dezavantajı var. Bunlar;
- Pc ye artı bir yük getirir açılması yüklenmesi daha zordur. Flash player gerektirir.
- Iphone, Ipad ve çoğu cep telefonunda siteler görüntülenemez.
- Google ve benzeri arama motorları bu siteleri indexleyemediği ( yani yazıları okuyamadığı ) için arama motorlarında yer almaları ve üst sıralarda çıkmaları zordur.
Flash kullanımını genelde ufak tefek bazı kısımlarda görsellik katması için kullanıyorum, ama dediğim gibi tamamı için flash kullanımına karşı bir insanım 🙂
Ufak tefek flash efekler yapabilmek için Swishmax kullanabilirsiniz.
Kodlama
Visual Studio da duruma göre 1 veya bir kaç tane masterpage ler hazırlanır ( genellikle basit projelerde 1 tane yetiyor ).
Masterpage den türetilen sayfalarda kullanım için Web User Control ler ile çalışırım. Aynı özellikleri veya modülleri tekrardan kaçınmak için Web User Contrelleri tercih etmeniz çok yararlı olacaktır. Yaptığınız projeyi daha sonradan başka bir arayüze çok kolayca çevirebilir ve istediğiniz modülü istediğiniz yere sürükleyip bırakarak kullanabilirsiniz bu sayede.
Eğer veritabanı kullandığınız bir .net projesi olacaksa katmanlı mimariyi kullanmanız yine faydalı olacaktır, çok detayına girmeyeceğim.
Veritabanı
Ben genelde MSSQL kullanıyorum fakat projenin büyüklüğüne göre access de kullanabilirsiniz veya mysql vb.
MSSQL kullanımında Stored Procedure kullanmak güvenlik olarak size çok katkı sağlayacaktır, bunlardan bazıları;
- Injection Ataklarına Önlem olarak kullanılabilirler.
- Çünkü Parametre mantığı ile çalışırlar.
- Sql Server Tabanlı çalıştıkları için daha hızlı sonuç döndürürler.
- Kodlarınızda bir düzen teşkil eder ve birden fazla kere kullanımlarda tekrar tekrar yazma gereği yoktur.
Yine view kullanımı ile de ;
- Birden fazla tablolarla ulaşabildiğimiz karmaşık verilerimize bir View ile her ihtiyacımız olduğunda ulaşabilmemiz.
- Veri ulaşım performansında artış sağlamak
- Veri erişimini sınırlayıp kontrol altında tutabilmek
Webmasterlar İçin Web Tasarım
- Müşterinizden iyi ve ayrıntılı bir brifing almalısınız.
- Alınan brifingi flowchart (akış şeması) çizerek detaylandırmalı ve projelendirmeli.
- Kullanılan materyallerin (resim, yazı vb.) telif hakları gibi konuları müşterinizle görüşmeli ve bilgi almalısınız.
- Geliştirmeye açık bir yapıda kodlama ve tasarım, gelecekteki güncelleme ve revizyon için önemlidir.
- W3C standartlarını önemsemeli ve bu standartlarda hatasız kodlama yapmalısınız.
- Arama motoru optimizasyonu (SEO) hakkında genel bilgi sahibi olmalı ve bu kriterlere uygun tasarımlar geliştirmelisiniz.
- Sosyal medya platformlarını kullanarak, sitedeki tüm ürün ve hizmetleri kullanıcıların beğenmelerini ve paylaşmalarını sağlayan özellikler eklemelisiniz.
- Site hızına önem vermeli, sitede kullanılan resim vb. gibi içerikleri optimize ederek performansı en iyi şekilde ayarlamaya özen göstermelisiniz.
- Tüm browser (tarayıcı) larda sorunsuz çalışacak şekilde kodlama ve tasarım yapmalısınız.
- Sitede kullanılan menüleri, anlaşılır ve kolay kullanımı olacak şekilde tasarlamalı ve kodlamalısınız.
- Sitede mutlaka kısa yollar ve arama seçeneği sunarak kullanıcıya istediği bilgiye hızlı ulaşacak bir yapı oluşturmalısınız.
- Sitede mutlaka site haritası oluşturmalı gerekirse ürün ve hizmetlerle ilgili S.S.S ( sıkça sorulan sorular ) bölümü oluşturarak kullanıcıya kolaylık sağlamalısınız.
Müşteriler İçin Web Tasarım
- Ne istediğinize karar vermeli ve sektörünüzle ilgili rakiplerinizi incelemelisiniz.
- Unutmayınız ki malzeme (resim, yazı vb.) ne kadar kaliteli olursa, ortaya çıkan işte o oranda kaliteli olacaktır.
- Web tasarımı yaptıracağınız webmaster yada firma ile yüz yüze bir toplantı yaparak tüm detayları konuşmalısınız.
- Webmaster veya firmanın referanslarını incelemeli gerekirse mail veya telefon yoluyla teğet etmelisiniz.
- Anlaştığınız webmaster veya firma ile karşılıklı sözleşme imzalayarak, işinizi garanti altına almalısınız.
- İşinizi teslim aldığınızda tüm özellikleri kontrol etmeli ve onaylamalısınız.
- Sitenizde istediğiniz özellikleri yazıya dökerek üzerinde çalışmalısınız.
- Sitenizi yaptırmadan önce, ileriye dönük düşünerek statik veya interaktif olması gerektiği hakkında karar vermelisiniz.
- Sitenizi tamamen arama motorlarına uygun şekilde yaptırmalısınız.
- Sitenizde tamamen son teknoloji tasarım ve yazılım kodlamaları kullanmayı tercih etmelisiniz.
- Yaptırdığınız sitede kontrol paneli vb. gibi ek özellikler var ise, webmasterdan veya firmadan mutlaka iş sonunda, kullanım ile ilgili eğitim veya döküman isteyiniz.
Web Sitesini Tasarladım Peki Nasıl Yayınlanacak ?
Bu soruya yanıt vermek için hosting ve domain kavramlarını açıklamak gerekli.
Hosting-Domain Nedir ?
Kendinize müstakil bir ev yaptırmak istiyorsunuz, bunu yapabilmek için sahip olmanız gereken bazı şeyler vardır;
- Arsa
- İnşaat ruhsatı
- İnşaat malzemeleri (demir, tuğla, boya, çimento vs.)
Bu örnekten yola çıkarsak, inşaat ruhsatınız; alan adı (domain)’ dir
İnşaatı gerçekleştirebilmek için ihtiyacınız olan malzeme; web sayfanız ve arsanız yani hosting‘dir.
Arsa sahibi olmadan müstakil ev yapamayacağınız gibi hosting sahibi olmadan da web sayfanızı yapamazsınız. Ruhsatınız olmadan yaptığınız inşaatın geçerliliği olmazken aynı şekilde alan adınız (domaininiz) olmadan da yaptığınız web sayfanızın internet ortamında bir geçerliliği olmaz.
Evinizin sahip olmasını istediğiniz özellikler de aynen hosting için geçerlidir; örnek vermek gerekirse evininizin şu özellikleri olmasını istersiniz:
- Hızlı bir şekilde ve trafiğe takılmadan gitmek istersiniz.
- Güvenli bir yerde olmasını, dışarıdan kimsenin içeriye girememesini istersiniz.
- Evinizde kullandığınız tüm ürünlerin son teknoloji ürünleri olmasını ve garantili olmasını istersiniz.
- Orada mutlu olmak istersiniz.
İşte tüm bu örneklerden de rahatça anlayabileceğiniz gibi hosting; hızlı ve güvenilir bir sunucuda yer almalı ve bu sunucu da en güncel panel ya da yazılımları kullanmalıdır. Böylece sorunsuz bir hizmet alarak, mutlu olursunuz.
Makalede geçen tüm detay ve maddeler, sektördeki eksiklikleri ve hataları gidermek adına araştırılarak hazırlanmıştır.
Makalede temel ile ileri düzey bilgi verme arasında kararsız kaldığım için yer yer temel bilgiler yer yer de detaylı bilgilere yer verdim. Bu makaleye aklıma geldikçe zaman zaman eklemeler yapılabilinir. Eklemek istediğiniz bilgileri yorum olarak da ekleyebilirsiniz.